Ασφάλεια Τροφίμων στο Σπίτι … Είναι στα Χέρια σας!

Tα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιαστεί διάφορες διατροφικές κρίσεις που έχουν κάνει τους καταναλωτές πολύ επιφυλακτικούς όσον αφορά τα τρόφιμα. Η νόσος των τρελών αγελάδων, οι διοξίνες και η γρίπη των πτηνών επέφεραν κάποιο πανικό στα σύγχρονα νοικοκυριά. Ένας άλλος όμως κίνδυνος απειλεί την κουζίνα και δεν είναι άλλος από τις τροφικές δηλητηριάσεις που μπορούν να συμβούν είτε σε εξωτερικούς χώρους μαζικής εστίασης είτε λόγω ανεπαρκών συνθηκών υγιεινής μέσα στο σπίτι.

Οι τροφικές δηλητηριάσεις οφείλονται σε μικροοργανισμούς που καταφέρνουν να ξεπεράσουν την ανοσολογική αντίσταση του οργανισμού. Πάνω από 250 διαφορετικοί μικροοργανισμοί απειλούν την υγεία των καταναλωτών με πιο σημαντικούς τη σαλμονέλα, τη λιστέρια, το καμπυλοβακτήριο και την Ε. Coli. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στις ΗΠΑ συμβαίνουν κάθε χρόνο 75.000.000 τροφικές δηλητηριάσεις με 325.000 νοσηλεύσεις και 5.000 θανάτους. Και ο οικονομικός αντίκτυπος όμως είναι σημαντικός αφού 3 δις δολάρια ξοδεύονται σε νοσήλια. Έτσι γίνεται εύκολα κατανοητό ότι ο καταναλωτής πρέπει να δείχνει ιδιαίτερη προσοχή στην ασφαλή μεταχείριση τροφίμων τόσο έξω όσο και μέσα στο σπίτι. Η δεύτερη περίπτωση θα μας απασχολήσει στη συνέχεια.

Τέσσερις είναι οι βασικοί άξονες που πρέπει να προσεχθούν: o καθαρισμός, ο διαχωρισμός των  τροφίμων, το σωστό μαγείρεμα και η συντήρηση. Όλα βασίζονται στην κοινή λογική και είναι απλοί οι κανόνες που πρέπει πάντοτε να εφαρμόζονται.

Ο καθαρισμός περιλαμβάνει τρεις βασικές αρχές. Το πλύσιμο των χεριών που είναι η πιο βασική αρχή, το καθάρισμα των πάγκων εργασίας και των σκευών και η χρήση των πετσετών. Πλύνετε τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι, σχολαστικά και από τις δύο μεριές για 20 δευτερόλεπτα. Αυτό πρέπει να γίνεται πριν και μετά τη μεταχείριση τροφίμων, μετά τη χρήση της τουαλέτας και μετά το παιχνίδι με κατοικίδια ζώα. Καθαρίστε τις επιφάνειες κοπής, τα πιάτα, τα σκεύη και τα μαχαιροπήρουνα με ζεστό νερό και απορρυπαντικό μετά την προετοιμασία κάθε τροφίμου. Χρησιμοποιείστε χειροπετσέτες μιας χρήσης για να καθαρίσετε τις επιφάνειες της κουζίνας και μετά πετάξτέ τις. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε πάνινες πετσέτες αφού σιγουρευτείτε ότι τις πλένετε συχνά σε ζεστό κύκλο στο πλυντήριο. Επίσης αλλάζετε συχνά τα σφουγγάρια της κουζίνας.

Ο διαχωρισμός των τροφίμων για την αποφυγή διασταυρούμενης επιμόλυνσης, που είναι ο τρόπος διασποράς των μικροβίων, είναι πολύ σημαντικός. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να έχουμε υπόψη τον καλό καθαρισμό που αναφέρθηκε προηγούμενα. Χρησιμοποιείστε δύο επιφάνειες κοπής μια για τα φυσικά προϊόντα και μια για το κρέας, τα πουλερικά και τα ψαρικά. Διαχωρίζετε πάντοτε τα ωμά από τα μαγειρευμένα τρόφιμα. Ποτέ μη χρησιμοποιείτε το ίδιο πιάτο για ωμό κρέας και για έτοιμο προς κατανάλωση προϊόν. Τέλος, τοποθετείστε το κρέας, τα πουλερικά και τα ψαρικά σε σκεπασμένους περιέκτες στο κάτω μέρος του ψυγείου.

Το σωστό μαγείρεμα προϋποθέτει το ανέβασμα της θερμοκρασίας σε αποδεκτά επίπεδα για τη θανάτωση όλων των μικροοργανισμών. Στις περισσότερες περιπτώσεις συνιστάται θερμοκρασία στους 75^οC για 15 δευτερόλεπτα στο κέντρο του τροφίμου μετρημένο με ειδικό θερμόμετρο. Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι διατηρούμε το ζεστό φαγητό, π.χ σε μπουφέ, σε θερμοκρασία άνω των 60^οC.

Η συντήρηση πρέπει να γίνεται υπό ψύξη από 0 έως 5^οC. Ψύξτε τα τρόφιμα και τα περισσεύματα μέσα σε δύο ώρες από την αγορά ή τη χρήση. Ποτέ μην αποψύχετε τρόφιμα σε θερμοκρασία δωματίου αλλά μέσα στο ψυγείο από βραδίς. Τοποθετείστε τα περισσεύματα σε ρηχούς περιέκτες για συντομότερη ψύξη. Μην παραγεμίζετε το ψυγείο σας γιατί πρέπει να ανακυκλώνεται ο κρύος αέρας.

Κλείνοντας να υπογραμμίσουμε ότι εδώ δόθηκαν μερικές συμβουλές για την ορθή μεταχείριση των τροφίμων από τον καταναλωτή στο σπίτι για την αποφυγή των τροφικών δηλητηριάσεων. Η καθαριότητα, η διασταυρούμενη επιμόλυνση, το κατάλληλο μαγείρεμα και η ορθή ψύξη αποτελούν τους βασικούς παράγοντες γι’ αυτό το σκοπό. Και μην ξεχνάτε: πλένετε συχνά τα χέρια σας!

ΠΗΓΕΣ

1. http://www.moec.gov.cy/politiki_amyna/images/gripi_texniki_plysimo_xeriwn.jpg
2. American Dietetic Association, http://www.homefoodsafety.org/index.jsp
3. Partnership for Food Safety Education, http://www.fightbac.org/