Όταν ο Καποδίστριας το 1833 θέλησε να εισαγάγει από τη νότιο Αμερική τις πατάτες στη χώρα μας οι τότε Έλληνες τις περιφρόνησαν οπότε ο έξυπνος κυβερνήτης έβαλε φρουρούς να φυλάνε μια αποθήκη με πατάτες κάνοντας όμως τα “στραβά μάτια”. Προφανώς οι πατάτες εξαφανίστηκαν! Δείτε όλη την ιστορία της πατάτας
Στην ομάδα των δημητριακών ανήκει και η πατάτα που πραγματικά προσφέρει «διατροφική ανάσα» στους νηστεύοντες. Οι πατάτες είναι ένας κόνδυλος με μοναδική διατροφική ιδιότητα: ανήκει και στα δημητριακά και στα λαχανικά.
Στα πρώτα προσφέρει σύνθετους υδατάνθρακες κυρίως άμυλο και στη μορφή του “ανθεκτικού” αμύλου. Αυτό έχει την ιδιότητα να προστατεύει τις βιταμίνες που αναφέρονται παρακάτω από τις θερμικές επεξεργασίες. Επίσης δημιουργεί ένα κορεσμό που βοηθάει στη μειωμένη λήψη τροφής και στην καταπολέμηση του αισθήματος της πείνας. Παράλληλα η πατάτα είναι άριστη πηγή φυτικών ινών ιδίως όταν καταναλώνεται με τη φλούδα όπως γίνεται με τις λαχταριστές οφτές. Συνεχίζοντας με τα μακροθρεπτικά συστατικά η πατάτα αν και περιέχει μικρές ποσότητες πρωτεϊνών αυτές συνδυαζόμενες με άλλα πρωτεϊνούχα τρόφιμα μπορούν να δημιουργήσει υψηλής βιολογικής αξίας δηλαδή που περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα. Τέτοια τρόφιμα τις νηστίσιμες μέρες είναι τα λαχανικά (ραδίκια) καθώς και τα λαδερά. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι πατάτες δεν έχουν καθόλου λίπος
Όντας όμως λαχανικό προσφέρει μοναδικά μικροθρεπτικά συστατικά κυρίως τα αντιοξειδωτικά πολυφαινόλες δηλαδή άριστα αντικαρκινικά που βρίσκονται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Επίσης παρέχει μεγάλες ποσότητες καλίου (25% ΣΗΠ) σε ελεγχόμενη αναλογία με το νάτριο ρυθμίζοντας έτσι την αρτηριακή πίεση. Όσον αφορά στις βιταμίνες παρέχει «μπόλικη» βιταμίνη C ήτοι το 50% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης (ΣΗΠ) και από τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β τη βιταμίνη Β6 (20% ΣΗΠ). Αυτή συμμετέχει στο μεταβολισμό των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών (δηλαδή την αφομοίωσή τους από τον οργανισμό). Άλλη πολύ χρήσιμη βιταμίνη είναι το φυλλικό οξύ (7% ΣΗΠ) που είναι τόσο σημαντικό όσο να προστίθεται σε τρόφιμα όπως το ψωμί για τη μετατροπή του σε λειτουργικό. Το εντυπωσιακό επίσης είναι ότι περιέχουν το 10% των ημερήσιων αναγκών σε σίδηρο (μια μέτρια πατάτα).
Τώρα κάποια φλέγοντα θέματα που μας απασχολούν με τις πατάτες είναι: το πάχος, το σάκχαρο και το ακρυλαμίδιο. Είναι μύθος το γεγονός ότι οι πατάτες παχαίνουν. Και αυτό γιατί κανένα τρόφιμο από μόνο του δεν παχαίνει αλλά η μεγαλύτερη λήψη θερμίδων από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός για να αδυνατίσει ή να διατηρήσει το βάρος του. Η πατάτα αν και έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη δηλαδή το μέτρο αφομοίωσης του σακχάρου από τον οργανισμό, με το μαγείρεμα ιδιαίτερα το ψήσιμο ή το βράσιμο αυτός μειώνεται μέχρι και το ποσό των 25%. Κατά το τηγάνισμα της πατάτες λέγεται ότι δημιουργείται μια βλαβερή ουσία το ακρυλαμίδιο. Και εδώ όμως τα νέα είναι ενθαρρυντικά για την κατανάλωση της πατάτας. Γιατί αυτό συμβαίνει στο παρατεταμένο κάψιμο του σπορέλαιου σε υψηλές θερμοκρασίες 190οC ενώ το ψήσιμο με το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο γίνεται στους 160οC.
Χωρίς να μπορεί να εξαντληθεί ο κατάλογος με τη θρεπτική τους αξία θα αλλάξουμε σελίδα. Πέραν του διατροφικού παρουσιάζουν και μαγειρικό πλουραλισμό: ψητή λαδορίγανη, οφτή στο αλουμινόχαρτο, τηγανητή και τηγανητές στο φούρνο, πατατοσαλάτα, γιαχνί, γεμιστή, νηστίσιμο πουρέ, πατατοκεφτέδες. βραστές (πατατοσαλάτα), ψητές (οφτές), φούρνου, πουρές, λαδερά, τσιπς (σπιτικά), ομελέτα και άλλα αρτύσιμα.
Δείτε τις συνταγές μας με πατάτες.
