Από την αρχή αυτής της εργασίας μπαίνουμε στον πειρασμό της αναζήτησης της ορθής ετυμολογίας για την έκφραση αυτού του εξαιρετικού γαλακτοκομικού προϊόντος. Έτσι μπορεί να δοθεί η απάντηση στο ερώτημα πιο είναι πιο σωστό «το γιαούρτι» ή «η γιαούρτη» με το δεύτερο να φαίνεται πιο σωστό[1]. Έτσι το γιαούρτι όμως (η συνήθης απόδοση) κατακλύζει την αγορά της Κρήτης και τα εκτός ορίων αυτής. Απλά πρέπει να γίνει αγώνας από όλους ώστε να καταρριφθεί ο μύθος των πλήρων λιπαρών του πρόβειου γιαουρτιού το οποίο λέγεται ότι περιέχει πολλά και «κακά» λιπαρά. Το γιαούρτι λοιπόν μας προσφέρει:
- Άριστη πεπτικοτητα και την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας
- Χρήσιμα λιπαρά, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15277142
- Μεγάλη ποικιλία και εφαρμογές
- Την ιδανική τροφή για τα παιδιά
- Μικρό έως ελάχιστο κόστος, με το ταπεινό ένα ευρώ
- Και άλλα που θα αναδειχτούν κατά την πορεία
Αρχικώς λαμβάνει το χρίσμα από το ζώο που προέρχεται και μπορεί να κατηγοριοποιηθεί με διάφορα άλλα κριτήρια. Εμείς όμως θα εστιάσουμε στο πρόβειο γιαούρτι που χαρακτηρίζει τον τόπο μας. Η σύστασή του αποτελεί ένα θαυμάσιο διατροφικό παζλ. Τα θρεπτικά συστατικά του είναι τόσο δεμένα μεταξύ τους έτσι ώστε να αποτελεί την εξαίρετη πρώτη τροφή του νεογνού δίνοντας μάλιστα την πρώτη στερεή τροφή του. Έτσι το κρητικό γιαούρτι παράγεται κυρίως από πρόβειο γάλα, σπανιότερα από κατσικίσιο ή από μίγμα αυτών.
To αιγοπρόβειο γιαούρτι λεγόμενο και παραδοσιακό χαρακτηρίζεται από τους «ζωντανούς οργανισμούς» που περιέχει δηλαδή τα ωφέλιμα βακτήρια στα οποία οφείλει και την ύπαρξή του. Αυτά λέγονται προβιοτικά[2] από τα οποία λαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της θρεπτικής του αξίας. Το σχετικά σε μεγάλη περιεκτικότητα λίπους και δη κορεσμένου, δε δημιουργεί πρόβλημα γιατί είναι σύμμαχος πλέον με αυτά για τις ευεργετικές δράσεις του. Έτσι και η αποκορυφωμένη κρέμα δημιουργεί κανένα σε μέγεθος διαιτητικό πρόβλημα[3]. Προφανώς δεν πρέπει να απομακρύνουμε την πέτσα ή πιο παραδοσιακά την τσίπα. Με την ευκαιρία να τονίσουμε ότι το μειωμένο σε λιπαρά ή τελείως άπαχο γιαούρτι είναι καθαρά μαρκετίστικο κατασκεύασμα και μάλιστα βλαβερό γιατί «ξεπλένει» τις λιποδιαλυτές βιταμίνες του οργανισμού και δεν προσφέρει καμιά προστασία από τα δήθεν «κακά» λιπαρά. Άλλωστε και από πλευράς θερμίδων δεν υπάρχει κανένα νόημα να προτιμάμε τα άπαχα απλά τρώμε μικροτερη ποσότητα από τα πλήρη[4].
Οι πρωτεΐνες του παραδοσιακού γιαουρτιού είναι περισσότερες και πιο εύπεπτες γιατί ο μεταβολισμός τους διευκολύνεται από τα έντερα που διασπούν το μεγαλύτερο μέρος τους. Όσον αφορά στους υδατάνθρακες περιέχουν λιγότερους στο γιαούρτι γεγονός ότι είναι το κατάλληλο και απαραίτητο γαλακτοκομικό προϊόν για τους δυσανεκτικούς στη λακτόζη.
Στα μικροθρεπτικά συστατικά βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία τη μερίδα του λέοντος σε σημασία κατέχει το ασβέστιο μιας και ένα κεσεδάκι (μια μερίδα) πρόβειου γάλακτος δίνει το 50% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε αυτό. Βέβαια περιέχει και άλλα θρεπτικά συστατικά όπως ψευδάργυρο που ρυθμίζει πολλές μεταβολικές λειτουργίες, στηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα, και ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα. Επίσης διαθέτει άπλετα άλατα του καλίου, μαγνησίου και του φωσφόρου. Και από βιταμίνες προσφέρει τις λιποδιαλυτές Α και D (προστίθεται και επιπρόσθετα σε συμβατικά γάλατα) κ.α
To παραδοσιακό γιαούρτι όμως κατέχει ένα θαυμάσιο προσωνύμιο: γιαούρτι με μέλι που αποτελεί το Νο1 ελληνικό επιδόρπιο που μπορεί να κατακτήσει κάθε αγορά. Ενδιαφέρον πιθανότατα παρουσιάζει και το παγωμένο πρόβειο γιαούρτι αλλά και τα δροσιστικά smoothies[5].
- Εμείς θα χρησιμοποιήσουμε το πιο συνηθισμένο «το γιαούρτι» ↑
- Τα προβιοτικά είναι βακτήρια που μπορούν να συμβιώσουν με την εντερική χλωρίδα του οργανισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την σωστής λειτουργία του εντέρου με προφανή αποτελέσματα υγείας και ευεξίας. ↑
- 1 κεσεδάκι πρόβειο γιαούρτι (1 μερίδα γαλακτοκομικών) δίνει τις ίδιες περίπου θερμίδες 200 έναντι 170 kcal των άλλων προιόντων γάλακτος ↑
- Βλ. στο βιβλίο μου «Το αδυνάτισμα και Εγώ!», εκδ. Ιτανος, 215 ↑
- Ανάμιξη γιαουρτιού, μελιού, φρούτων και ξηρών καρπών και πάγο ↑
